Một thứ “yên ổn và an toàn” nguy hiểm như thể con người “mê ngủ”, rất dễ bị chụp bắt bởi “đêm tối” 

Ý  nghĩa của Phụng Vụ Lời Chúa nói chung và Bài Phúc Âm nói riêng cho Chúa Nhật XXXIII Thường Niên hôm nay cũng vẫn tiếp tục chiều hướng tin tưởng cậy trông nơi Thiên Chúa, một yếu tố then chốt bất khả thiếu và bất khả phân ly để con người chẳng những được cứu độ, nghĩa là “được sống” mà còn có thể “sống viên mãn hơn” (Gioan 10:10). 

Vì tin tưởng cậy trông nơi Thiên Chúa đây là gì, nếu không phải, trước hết, là chấp nhận những gì Chúa ban cho mình, đó chính là mạc khải thần linh của Ngài và về Ngài qua giòng Lịch Sử của Dân Do Thái cho “tới thời điểm viên trọn” (Galata 4:4) là thời điểm mạc khải thần linh của Ngài nên trọn nơi Con của Ngài là Chúa Giêsu Kitô Nhập Thể và Vượt Qua.

Và tin tưởng cậy trông nơi Thiên Chúa đây còn ở chỗ để cho Ngài chiếm đoạt mình, nhờ đó Ngài muốn làm gì thì làm theo ý muốn tối hậu và toàn thiện của Ngài, và nhờ đó Kitô hữu như cành nho đã sinh hoa trái lại càng sinh hoa trái dồi dào hơn nữa (xem Gioan 15:2) nhờ quyền lực vô biên của Ngài nơi họ như đã thể hiện nơi Đức Maria đầy ơn phúc.

Nếu Bài Phúc Âm cho Chúa Nhật XXXII tuần trước liên quan đến 5 cô trình nữ phù dâu khôn ngoan ở chỗ cầm đèn sáng đi đón chàng rể kèm theo cả dầu là lòng cậy trông, thì Bài Phúc Âm cho Chúa Nhật XXXIII tuần này liên quan đến thành phần đầy tớ được chủ đi xa trao cho các nén bạc tùy khả năng và sứ vụ để làm lợi cho chủ, nhưng có kẻ quả thực đã làm lợi có kẻ không.

Vấn đề được đặt ra ở đây là tại sao người đầy tớ không sinh lợi cho chủ, nhưng cũng chẳng làm thiệt hại gì của chủ, đã cẩn thận giữ nguyên tất cả những gì chủ trao cho mình để hoàn lại cho chủ một cách nguyên vẹn, mà vẫn bị đời đời trầm luân: “Còn tên đầy tớ vô dụng, các ngươi hãy ném nó ra ngoài vào nơi tối tăm, ở đó sẽ phải khóc lóc nghiến răng"? Trong trường hợp này phải chăng vị chủ nhân ông này đã là một con người đúng như người đầy tớ bất hạnh này đã nghĩ: “keo kiệt, gặt nơi không gieo và thu nơi ông không phát”?

Vấn đề rắc rối ở đây không phải là vị chủ nhân ông mà là người đầy tớ! Tại sao thế? Tại sao hai người đầy tớ kia không có vấn đề gì với vị chủ nhân ông này mà người cuối cùng lại có, nếu không phải vì hai người đầy tớ này biết phận mình trước nhan Thiên Chúa chủ tể bằng niềm tin vào Ngài, trong khi người đầy tớ bất hạnh ấy không tin tưởng vào vị chủ nhân ông ấy, vị chủ nhân ông rất công minh và quảng đại đã tưởng thưởng xứng đáp cho hai người đầy tớ sinh lợi gấp trăm cho nén bạc được trao cho họ, chứ không “keo kiệt” và bóc lột như người đầy tớ thiển cận và lười biếng gán ghép cho chủ như cái cớ chính đáng để hưởng nhàn, khỏi phải vất vả khó nhọc.

Vấn đề không phải chỉ có thế mà người đầy tớ bị phạt quá nặng như vậy, mà là ở chỗ tận thâm tâm người đầy tớ này quá cao ngạo, không muốn làm đầy tớ, làm tôi cho chủ, để chủ hưởng lợi, còn mình phải vất vả khó nhọc, trái lại, người đầy tớ này muốn làm chủ, hơn làm tôi cho chủ, muốn hoàn toàn theo ý riêng mình hơn là ý chủ, khinh khi những gì chủ trao, không muốn chấp nhận chủ nhân ông của mình, nghĩa là không chấp nhận chủ quyền tối thượng của Thiên Chúa trong cuộc đời của mình, bằng cách không làm theo ý muốn tối cao của Ngài đối với hắn.

Nếu trong cơn cám dỗ bất phục tùng ấy, người đầy tớ này vẫn cố gắng tỏ ra một chút thiện chí nào đó, một chút thiện chí chứng tỏ hắn cũng tin tưởng cậy trông vào vị chủ nhân ông mà hắn tự nhiên có thành kiến xấu theo chủ quan của hắn, thì cuối cùng hắn vẫn được xót thương, căn cứ vào thiện chí của hắn, một thiện chí hắn cố gắng tỏ ra với chủ chẳng khác nào như hắn gửi nén bạc được chủ trao vào ngân hàng để lấy lời, nhờ một chút thiện chí của hắn, một thiện chí đã được chính Lòng Thương Xót Chúa chấp nhận và làm cho sinh hoa kết trái là chính phần rỗi đời đời của hắn.

Nếu Bài Đọc 1 tuần trước nói về sự khôn ngoan giúp cho con người tin tưởng cậy trông nơi Thiên Chúa, nhờ đó họ được cứu độ, được hiệp thông thần linh với Thiên Chúa nơi Chúa Giêsu Kitô, thì Bài Đọc 1 tuần này lại nói về “một người vợ tài đức”, ám chỉ tấm lòng gắn bó của loài người với Thiên Chúa, hay nói cách khác, ám chỉ lòng “kính sợ Chúa” nơi con người, một lòng kinh sợ bất khả thiếu để có thể dễ dàng phục tùng Thiên Chúa và phụng sự Ngài, một lòng kính sợ cũng đã được Bài Đáp Ca hôm nay dường như sánh ví như “hiền thê bạn” như sau:  

 1) Phúc thay những bạn nào tôn sợ Thiên Chúa, bạn nào ăn ở theo đường lối của Người. Công quả tay bạn làm ra bạn được an hưởng, bạn được hạnh phúc và sẽ gặp may.

2) Hiền thê bạn như cây nho đầy hoa trái, trong gia thất nội cung nhà bạn, con cái bạn như những chồi non của khóm ô liu, ở chung quanh bàn ăn của bạn.

3) Ðó là phúc lộc dành để cho người biết tôn sợ Thiên Chúa. Nguyện Thiên Chúa từ Sion chúc phúc cho bạn, để bạn nhìn thấy cảnh thịnh đạt của Giêrusalem, hết mọi ngày trong đời sống bạn.  

Thái độ hưởng nhàn của người đầy tớ bất hạnh trong Bài Phúc Âm hôm nay đã được Thánh Phaolô, trong Thư thứ nhất gửi Giáo Đoàn Thessalonica ở Bài Đọc 2 hôm nay so sánh như là một thứ “yên ổn và an toàn” nguy hiểm như thể con người “mê ngủ”, rất dễ bị chụp bắt bởi “đêm tối”, cần phải “tỉnh thức và điều độ” để khỏi lâm vào số phận vô cùng khốn nạn của người đầy tớ bất hạnh trong Phúc Âm, như sau: 

“Khi người ta nói rằng: ‘Yên ổn và an toàn’, thì chính lúc đó tai hoạ thình lình giáng xuống trên họ, như cơn đau đớn xảy đến cho người mang thai và họ không sao thoát khỏi. Phần anh em, hỡi anh em thân mến, anh em không còn tối tăm, đến nỗi ngày đó bắt chợt anh em như kẻ trộm, vì tất cả anh em là con cái sự sáng, con cái ban ngày; chúng ta không thuộc về ban đêm và tối tăm. Vậy chúng ta đừng mê ngủ như những người khác, nhưng hãy tỉnh thức và điều độ”.